Μιλάμε εφ’ όλης της ύλης με την κλινική διατροφολόγο Χρύσω Ζορπά και σας λύνουμε απορίες

Η κλινική διατροφολόγος Χρύσω Ζορπά μιλά στο Fine & Dine και στον Nick Andrew για την εξειδίκευσή της, τη βελτίωση του τρόπου σκέψης των ανθρώπων, τις προκλήσεις των εποχών, τον διαβήτη και όχι μόνο.

Χρύσω, ξεκαθάρισέ μας λίγο το τοπίο, όσο αφορά την εξειδίκευσή σου ως κλινικού διατροφολόγου, σε σχέση με αυτό του διαιτολόγου.

Είναι γεγονός ότι υπάρχει ένα μπέρδεμα ως προς αυτές τις ιδιότητες και χαίρομαι πολύ που αρχίζουμε με αυτή την επισήμανση. 

Μία / Ένας διαιτολόγος λοιπόν, έχει εκπαιδευτεί στην επιστήμη και σχεδιασμό τροφίμων και προγράμματα διατροφής, με στόχο τη διατροφική θεραπεία. Επικεντρώνεται στη δίαιτα και στο αδυνάτισμα, δημιουργώντας διαιτολόγια.

Ένας / Μία κλινικός/ή διατροφολόγος από την άλλη, εκπαιδεύεται να αναλαμβάνει άτομα με θέματα υγείας ή παθολογικές καταστάσεις που απαιτούν διατροφική παρέμβαση, όπως για παράδειγμα ο διαβήτης, η αντίσταση στην ινσουλίνη (που το συναντάμε πλέον πάρα πολύ συχνά), ο θυροειδής κτλ. Άρα δίνει διατροφικές συμβουλές με σκοπό τη θεραπεία και κατ΄ επέκταση τη βελτίωση της υγείας ενός ατόμου. 

Απώτερος σκοπός και των δύο είναι η βέλτιστη κατάσταση υγείας. Σε όποιο επαγγελματία αποφασίσετε να πάτε, βεβαιωθείτε ότι είναι πιστοποιημένος από τον Σύνδεσμο Διαιτολόγων και Διατροφολόγων Κύπρου.

Πώς μπορεί ένας κλινικός διατροφολόγος να βελτιώσει τον τρόπο σκέψης ενός ανθρώπου, αλλά και τις διατροφικές του συνήθειες; 

 Ο κάθε άνθρωπος έχει τον δικό του μοναδικό τρόπο που λαμβάνει πληροφορίες, που τις επεξεργάζεται και που δρα. Για να αλλάξει κανείς τρόπο σκέψης, αρχικά πρέπει να το επιθυμεί ο ίδιος. Αυτό για αρχή. 

Μετά φυσικά έρχεται η εκπαίδευση. Η ενημέρωση για το πώς λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα σε σχέση με συγκεκριμένες τροφές, είναι σίγουρα ένας τρόπος για να επηρεάσει ένας/μια κλινική διατροφολόγος τον τρόπο σκέψης και τις συνήθειες κάποιου ανθρώπου. Έχουμε φυσικά και στοιχεία από έρευνες και μελέτες που μπορούν να πιστώσουν τα επιχειρήματα μας. 

Μαζί (κλινικός/ή διατροφολόγος με ασθενή) μπορούμε να φτάσουμε στην άριστη υγεία, φτάνει να το επιθυμούν και οι δύο. 

Ο σημερινός καταναλωτής, έχει να αντιμετωπίσει ένα μεγάλο και δύσκολο αντίπαλο. Την προβολή με ιδιαίτερα ελκυστικό τρόπο, διαφημίσεων από όλα τα ΜΜΕ, με επίκεντρο τα τρόφιμα, τις τεχνητές γεύσεις, τα ενισχυτικά γεύσεων, με πολλά από αυτά τα τρόφιμα  να κατηγορούνται για τα υψηλά τους λιπαρά, τη συσσώρευση ελεύθερων ριζών και τον καρκινικό τους αντίκτυπο. Πώς μπορεί η κλινική διατροφολογία να σταθεί απέναντι σε ένα τέτοιο ισχυρό αντίπαλο;

Πράγματι, οι επεξεργασμένες τροφές και τα ξενόφερτα τρόφιμα έχουν πλέον γίνει μέρος της καθημερινότητας, ιδιαίτερα των νέων. Και αυτή είναι μία από τις δικές μας προκλήσεις σήμερα. 

Στόχος μας είναι να υπενθυμίζουμε όσο πιο συχνά μπορούμε την ευλογημένη μας τοποθεσία και κουζίνα (που έχει αποδειχτεί από εκατοντάδες έρευνες ως η καλύτερη δίαιτα στον κόσμο) που δεν είναι άλλη από τη Μεσογειακή διατροφή. 

Ας μη ξεχνάμε τις ρίζες μας, τα φαγητά με τα οποία μεγάλωσε η γιαγιά και ο παππούς μας. Εστιάζουμε το ενδιαφέρον εκεί και σε τροφές που είναι θρεπτικές και υγιεινές όπως τα φρούτα και τα λαχανικά. Όταν τρεφόμαστε σωστά σωματικά και ψυχικά, μένει λιγότερος χώρος για λιγούρες και πειρασμούς.  

Αθλητισμός και κλινική διατροφολογία. Ποια η συμβολή της σπουδής σου στον αθλητισμό, αλλά και στην υπερπροσπάθεια πολλών για πρωταθλητισμό;

 Ο αθλητισμός είναι αναμφίβολα απαραίτητος στην ρουτίνα μας. Βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία, αυξάνει τη μυϊκή μάζα και θωρακίζει τα οστά μας, προστατεύοντας ενάντια στην οστεοπόρωση, κινητοποιεί τον μεταβολισμό, είναι αγχολυτικός και βοηθάει στην καταπολέμηση του στρες και πολλά πολλά άλλα. 

Ο συνδυασμός καλής διατροφής και συχνής άσκησης είναι ένα από τα μυστικά της μακροζωίας. Έχει συνεργιστική δράση, δηλαδή το ένα βοηθά το άλλο. 

Το ευτύχημα είναι ότι σήμερα έχουμε δεκάδες επιλογές για να διαλέξουμε και σίγουρα θα βρείτε τη γυμναστική που σας ταιριάζει ακόμη και αν η γυμναστική δεν είναι η αγαπημένη σας δραστηριότητα.  Εκτός από το γυμναστήριο υπάρχουν τα καινούρια στούντιο που προσφέρουν μαθήματα γιόγκα, πιλάτες, χορό, έξω στη φύση για αθλήματα όπως είναι το τροχάδην, η ποδηλασία, το καινούριο πλέον padel, αλλά φυσικά και τα αθλήματα στη θάλασσα όπως το κολύμπι, το beach volley, το water ski και άλλα πολλά. Άφθονες επιλογές. Χρειάζεται απλά να ψαχτούμε. 

Οι επαγγελματίες αθλητές ή τα άτομα που ασχολούνται με τον πρωταθλητισμό, συνήθως έχουν εξατομικευμένες δίαιτες για να φτάνουν στις επιθυμητές επιδόσεις. Αυτά τα άτομα καίνε περισσότερες θερμίδες επειδή γυμνάζονται περισσότερο και πιο εντατικά από ένα συνηθισμένο άτομο. Για να μπορέσει κανείς να έχει υψηλές αποδόσεις, απαιτείται και η ανάλογη στοχευμένη και ισορροπημένη διατροφή που φυσικά να συμπεριλαμβάνει πρωτεΐνη, υδατάνθρακες και καλά λιπαρά.  

Δε χρειάζεται όμως να είστε πρωταθλητές για να γυμνάζεστε. Αν δεν γυμνάζεστε ήδη, σας υπενθυμίζω να αρχίσετε τώρα, σήμερα!

Ο σακχαρώδης διαβήτης έχει μπει για τα καλά στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε παγκόσμια κλίμακα, επηρεάζοντας ποικιλοτρόπως την ζωή τους. Τι έπαιξε καθοριστικό λόγο για την αύξηση των περιστατικών.  Πώς μπορείς να βοηθήσεις ένα άτομο που απευθύνεται σε εσένα προληπτικά ή συντηρητικά, εάν και εφόσον έχει διαγνωστεί με διαβήτη;

Τα νούμερα του σακχαρώδη διαβήτη πράγματι καλπάζουν σε όλο τον κόσμο με γοργούς και ανησυχητικούς ρυθμούς. Οι πλέον γρηγορότεροι ρυθμοί ζωής, το αυξημένο στρες, οι νέοι πειρασμοί, η καθιστική ζωή και η έλλειψη εκπαίδευσης, είναι μερικοί από τους λόγους που κρύβονται πίσω από τα αυξημένα αυτά νούμερα του διαβήτη. 

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια μεταβολική ασθένεια που χαρακτηρίζεται από διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων με αποτέλεσμα τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα. Η πάθηση αυτή είναι επικίνδυνη αν δεν διαχειριστεί σωστά. Απειλεί την ποιότητα ζωής του ασθενούς μιας και μπορεί να επηρεάσει την όραση, τα νεφρά, την καρδιά και άλλα. 

Σήμερα τα νούμερα σακχαρώδη διαβήτη στην Κύπρο είναι 8.6% του πληθυσμού (2021). Σε έρευνα που δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό Lancet ο αριθμός ατόμων με διαβήτη προβλέπεται να ξεπεράσει τα 1.3 δισεκατομμύρια παγκοσμίως μέχρι το 2050.  

Πηγή:

(Cyprus – Diabetes Prevalence (% Of Population Ages 20 To 79) – 2023 Data 2024 Forecast 2010-2021 Historical (tradingeconomics.com) 

Global, regional, and national burden of diabetes from 1990 to 2021, with projections of prevalence to 2050: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2021 – The Lancet)

Τα καλά νέα είναι ότι ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια αντιστρέψιμη ασθένεια, αν ακολουθήσει κανείς συγκεκριμένο πρόγραμμα διατροφής, δίαιτας και φαρμακευτικής αγωγής. Η Μεσογειακή διατροφή έχει αποδειχθεί για άλλη μια φορά ως η ιδανικότερη για αυτά τα άτομα. 

Ο ”δεύτερός μας εγκέφαλος βρίσκεται στην κοιλιακή μας χώρα” και “Νοῦς ὑγιὴς ἐν σώματι ὑγιεῖ” δυο από τα αποφθέγματα, που συχνά πυκνά χρησιμοποιούν πολλοί για να δείξουν τον δρόμο για την ευεξία και την υγεία, με την ευρύτερή της έννοια. Ποια η θέση σου;

Το αγαπημένο μου! Να που και πάλι οι αρχαίοι έχουν δίκαιο. Και βέβαια συμφωνώ και επικροτώ τα αποφθέγματα αυτά. 

Εδώ μου δίνεται η ευκαιρία να διαχωρίσω δύο όρους/λέξεις γύρω από το φαΐ – πείνα και όρεξη. 

Η πείνα είναι το σύνθημα που στέλνει το σώμα για να τραφεί, χωρίς να υπολογίζει πόσο θα φάμε ή τι και μπορεί να επηρεαστεί από την ώρα της μέρας και τη ψυχολογική μας κατάσταση. 

Η όρεξη από την άλλη καθορίζει το τι τρώμε. Τι όρεξη έχουμε σήμερα; Κάτι ζεστό, κάτι παραδοσιακό, κάτι αλμυρό κ.ο.κ.

Πολλές φορές τρώμε όχι κατ’ ανάγκη γιατί πεινάμε, αλλά επειδή κάτι φαίνεται ωραίο, η μερίδα είναι μεγαλύτερη, είμαστε στρεσαρισμένοι, βαριόμαστε κτλ. με αποτέλεσμα την υπερκατανάλωση ανεπιθύμητων θερμίδων. Δηλαδή δεν τρώμε από πείνα, αλλά επηρεαζόμαστε από εξωτερικούς παράγοντες. Το σώμα μας δηλαδή δεν ζητά φαΐ. Το μυαλό μας όμως μας οδηγεί εκεί ως αποτέλεσμα κάποιων σκέψεων. 

Η επιστήμη έχει πλέον αποδείξει πως υπάρχει ένας άξονας που συνδέει τον εγκέφαλο και το έντερο. Και αποδεικνύει τους διάφορους τρόπους και μηχανισμούς του σώματος με τους οποίους το έντερο στέλνει μηνύματα στον εγκέφαλο. Συγκεκριμένες ορμόνες και εγκεφαλικά νεύρα έχουν την ικανότητα να ενθαρρύνουν την υπερφαγία, ενώ κάποια άλλα να σταματήσουν την πείνα μας εντελώς. Αυτά τα δύο σώματα λειτουργούν μαζί.

Πόσες φορές είπαμε θα επιβραβεύσω τον εαυτό μου απόψε και θα φάω το τάδε? Ουσιαστικά θέλουμε να ενεργοποιήσουμε το κεντρικό εγκεφαλικό σύστημα επιβράβευσης, εκκρίνοντας νευρώνες ντοπαμίνης. Αυτοί οι νευρώνες λοιπόν μπορούν να ανιχνεύσουν θρεπτικά συστατικά στο σώμα μας. 

Ο εγκέφαλος είναι τελικά αυτός που έχει τον κύριο έλεγχο στη όρεξη μας. Άρα καλλιεργώντας το νου μας, εν μέρει εξασφαλίζουμε και την υγεία του σώματος μας. Ένα ισορροπημένο και ήρεμο μυαλό μπορεί με επιτυχία να αποφέρει υγιή σωματικά αποτελέσματα επίσης. 

Γι’ αυτό και η νέα προσέγγιση προς την υγεία είναι ολιστική. Δεν βλέπουμε μόνο διατροφικά τι απασχολεί τον συνάνθρωπό μας, αλλά και σωματικά και κυρίως πνευματικά. Έτσι, φτάνουμε στη ρίζα του προβλήματος και μαζί, σε ένα θετικό αποτέλεσμα εγκεφαλικά και σωματικά. 

Η επιστήμη προχωρά και οι ειδικοί είναι πλέον πολλοί. Αξιοποιήστε τους!. Εμπιστευτείτε έναν ειδικό και συνεργαστείτε για το καλύτερο της υγείας σας. Είναι ό,τι πιο πολύτιμο έχουμε.

Χρύσω Ζορπά

Σύμβουλος υγείας και ευεξίας

MSc Clinical Nutrition 

University of Aberdeen 

Τηλ:+35799353222

Email: chrysoz@hotmail.com

Η Χρύσω επέστρεψε στην Κύπρο από την Νέα Υόρκη και θεωρεί αποστολή της να κάνει τους ανθρώπους πιο υγιείς και κατ’ επέκταση ευτυχισμένους, μέσω της διατροφής. Ακολουθήστε την στο Instagram:  @MediterraneanGoldC.

Διαβάστε περισσότερα άρθρα της Χρύσως Ζορπά, εδώ:

Search for fresh fruit at an airport reveals the sad state of health | Mindstream (mindstreamconnect.com)